Poezja metafizyczna: poznaj barokowy nurt liryki

Co dzieje się, gdy na rozdrożu spotkają się filozofia oraz sztuka poetycka? W tym artykule spróbuję zdefiniować poezję metafizyczną oraz wskazać popularne motywy, na bazie których stworzymy swój własny utwór filozoficzny. Nie tylko nauczysz się pisać samemu takie utwory, zrozumiesz także, że wiersze metafizyczne pozwalają na głębsze zrozumienie siebie.

Czym jest poezja metaficzna?

Poezja metafizyczna to gatunek literatury, który jest używany głównie w odniesieniu do twórczości angielskich poetów końca XVI oraz XVII wieku w celu odkrywania prawd wyższych niż te, które są dostępne dla zmysłów. Polega ona na użyciu poetyckich obrazów do odkrywania związków między tym, co zmysłowe, a tym, co transcendentne. Głównym przedstawicielem nurtu w Polsce był Mikołaj Sęp Szarzyński. Poetą metafizycznym jest osoba, która próbuje zrozumieć świat duchowy poprzez poezję i wyrażać swoje przemyślenia w taki sposób, by je usystematyzować. Twórca używa w swojej poezji zwrotów, metafor i porównań, a także innych językowych środków stylistycznych by wyrazić swoje przekonania na temat filozoficznych prawd. Poezja metafizyczna skupia się zatem na odkrywaniu znaczenia, sensu i zakorzenienia życia w zjawiskach duchowych. Jej celem jest przedstawienie piękna wiedzy, które leży u podstaw wszelkiego ludzkiego poznania.

Popularne motywy utworów filozoficznych

Artyści w swoich dziełach poruszają bardzo szeroki wachlarz motywów literackich, starając się za ich pośrednictwem opowiedzieć historię. Motywy literackie dzięki perspektywie podmiotu lirycznego mogą nabierać przeróżnych kształtów, co sprawia, że nawet najpopularniejsze z nich dają nieskończoną możliwości interpretacji. Poniżej przedstawiam kilka najbardziej znanych motywów wykorzystywanych w utworach filozoficznych:

Kontemplacja przyrody i jej piękna

Może przybierać różne formy, a niekiedy jest jedynie pierwszą warstwą za którą kryje się coś więcej. Kontemplacja przyrody w wielu utworach metafizycznych jest synonimem stanu duszy, umysłu a także zdrowia psychicznego podmiotu lirycznego. Decydując się na utwór o charakterze kontemplacyjnym przede wszystkim warto pamiętać o tym jak wiele znaczeń potrafi mieć przyroda, dobrze to widać np. w haiku.

Przemiana duchowa

Twórczość metafizyczna najczęściej dotyczy jakiejś przemiany duchowej autora lub podmiotu w wierszu. Z tego powodu aby utwór obejmujący tak szeroki motyw był interesujący i wyjątkowy warto wprowadzić coś dodatkowego – jakąś perspektywę lub sprzeczność, która mogłaby stanowić dodatkowy powód do interpretacyjnych rozważań wśród czytelników.

Przeczytaj także:  Poezja śpiewana: czym się charakteryzuje?

Miłość i przyjaźń

Któż kiedyś nie pisał utworu o swoich uczuciach? Jeśli chcesz poznać moje porady dotyczące utworów o miłości, odsyłam do tego artykułu. W zależności od epoki zmieniał się sposób definiowania miłości. Pisząc dziś o emocjach nie zapominaj o ich wpływie na egzystencję. Emocje w poezji metafizycznej sprawiają, że sytuacja egzystencjalna człowieka rozdartego zdaje się być czytelnikowi bardziej zrozrumiała i niekiedy podmiot liryczny zaskarbia sobie dzięki nim więcej czytelniczej sympatii.

Władza i polityka

Filozofia i polityka zawsze idą ze sobą w parze. Porównanie życia człowieka w odniesieniu do istnienia cesarzy i królów może stanowić oczywisty paradoks: wszyscy przed Bogiem jesteśmy równi. Władza w takim wypadku miesza się z teologią: to bardzo częsty sposób wskazania istoty tematyki religijnej oraz metafizycznej. Polityka jest bardzo wdzięcznym tematem wielu rozważań: chciwość i pokusa, utrata kontroli, chęć władzy absolutnej… możesz wyliczać dalej.

Teologia

Barokowa poezja metafizyczna bardzo często poruszała ten temat w swoich rozważaniach na temat ludzkiej egzystencji. Utwory polskich poetów barokowych: Daniela Naborowskiego oraz wspomnianego wyżej Mikołaja Sępa Szarzyńskiego szukały ratunku na zbawienie od życia doczesnego w Bogu. Także dzisiaj poeci metafizyczni mogą ukazać w swojej twórczości wiele tematów otaczającego nas świata. Poszukiwać Boga lub Szatana i zastanawiać się nad własnym żywotem.

Przykład poezji metafizycznej: jak napisać utwór filozoficzny?

Skoro znamy już definicję poezji metafizycznej, zarówno tej barokowej jak i teraźniejszej, spróbujmy razem pomyśleć, jak napisać utwór pochodzący z tego gatunku. Nie będziemy jednak bezpośrednio wzorować się na twórczości angielskich poetów metafizycznych. Tworząc swój własny wiersz miej w pamięci tematykę oraz perspektywę. Staraj się aby świat, bohater albo podmiot liryczny przejęły od Ciebie kontrolę nad dziełem. Jedynie autentyczne przeżycia i rozmyślania przetrwają jako pomnik trwalszy niż ze spiżu Horacego. Masz już wszystkie narzędzia do stworzenia utworu który pozwoli Ci przedstawić własny pogląd na sprawy metafizyczne. Czas chwycić pióro w dłoń i zacząć rozważać!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *