Nadawanie numeru ISBN czy to dla książki, tomiku wierszy czy innego rodzaju publikacji jest istotnym elementem profesjonalnego wydawania. W wielu wypadkach możemy opublikować swoje dzieło bez kodu ISBN, wiąże się to jednak z wieloma ograniczeniami. Przygotowałem ten artykuł, aby przybliżyć Wam ten temat i odpowiedzieć na kilka ważnych pytań. Zaczynajmy!
Czym jest numer ISBN i gdzie mogę go uzyskać?
Numer ISBN, a tak naprawdę Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki to trzynastocyfrowy kod zawierający cyfrowe informacje o publikacji. Cyfry z których się składa informują o kraju publikacji, wydawcy oraz produkcie wydawniczym. Jeśli zamierasz wydać książkę w Polsce to mam dla ciebie dobrą informację. Uzyskanie pakietu 10, 100, 1000 a nawet 10 000 numerów ISBN jest w naszym kraju całkowicie darmowe. Aby uzyskać numer ISBN należy założyć konto na serwisie e-isbn, gdyż wnioski przyjmowane są wyłącznie elektronicznie. Pula kodów którą otrzymasz jest dostępna dla wydawcy do oznaczania własnej produkcji wydawniczej aż do wyczerpania i nie wygasa.
Czy muszę być wydawcą aby umieścić numer ISBN na książce?
W tym miejscu warto zdefiniować pojęcie wydawcy. Według przepisów prawa wydawca to osoba fizyczna, prawna, lub inna jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej. Wydawcą może być więc podmiot będący wydawnictwem, agencją marketingową ale także sam autor, który publikuje swoją twórczość w ramach self-publishingu. Aby umieścić numer ISBN na swojej książce musisz więc być wydawcą, ale nie wiąże się z tym nic skomplikowanego. Jako autor i osoba fizyczna spełniasz wymagania, wystarczy pozyskać pulę bezpłatnych kodów i możesz działać 🙂
Jakie obowiązki spoczywają na osobie nadającej kod ISBN?
Osoba nadająca kod ISBN musi spełnić kilka obowiązków, w tym:
- Wysłać 17 egzemplarzy obowiązkowych (w przypadku nakładów powyżej 100 egzemplarzy) do bibliotek w całej Polsce.
- Uzupełnić dane książki w systemie e-isbn
- Zgłosić wykorzystanie numeru ISBN
- Książki wydawane wyłącznie w postaci elektronicznej powinny być zgłoszone do Repozytorium Dokumentów Elektronicznych.
Wykonanie powyżej wymienionych kroków pozwala na wykorzystanie wygenerowanego przez system kodu kreskowego i stosowanie go do przypisanej w systemie publikacji. Numer ISBN powinno się umieścić na tylnej stronie okładki, a także na stronie redakcyjnej.
Oczywiście nie każda publikacja może posiadać swój numer. Dotyczy to np. druków ulotnych, e-maili czy nagrań muzycznych. Po dokładne i szczegółowe zasady nadawania ISBN odsyłam do strony Biblioteki Narodowej.
Konsekwensje braku numeru ISBN dla publikacji
Wydanie publikacji bez numeru ISBN jest możliwe i nie wiąże się z problemami podatkowymi. Od 01.04.2019 roku ustawa zmieniła sposób opodatkowania książek. Obecnie wszelkiego rodzaju książki – drukowane, dźwiękowe czy elektroniczne – są opodatkowane 5 proc. VAT bez wymogu oznaczenia publikacji symbolem ISBN. W przeszłości jednak publikacja bez kodu wiązała się ze stosowaniem wyższego 23 procentowej stawki VAT.
Główne konsekwencje braku numeru wynikają przede wszystkim z komplikacji po stronie dystrybucji. Książki pozbawione identyfikatora mogą nie zostać wprowadzone do sprzedaży na szeroką skalę przez dystrybutorów treści cyfrowych jak i dystrybutorów publikacji tradycyjnych. Dodatkowo książki z numerem ISBN łatwiej jest odszukać przez czytelników, są chronione przed naruszeniem prawa autorskiego. Jest jeszcze jeden aspekt: prestiż. W niektórych kręgach bibliofilskich oraz autorkich istnieje przekonanie, że książka bez numeru ISBN to tak naprawdę nie jest prawdziwa publikacja. Według mnie warto nadać numer, ponieważ nie jest to skomplikowane, a pozwala na uniknięcie niepotrzebnych komplikacji. Dodatkowo książka z numerem ISBN wygląda profesjonalnie.
Jedna książka, wiele numerów ISBN
Według zaleceń Biblioteki Narodowej każda wersja jednej konkretnej publikacji powinna być oznaczona odrębnym numerem ISBN. W przypadku opublikowania zarówno książki drukowanej, ebooka oraz audiobooka oznacza to, że najlepiej, aby każda z nich posiadała swój odrębny numer. Zastosowanie takiego systemu przydatne jest zwłaszcza przy sprzedaży, gdzie każdy odrębny rodzaj publikacji ma inną cenę, jest to po prostu różniący się od siebie produkt. Pomimo iż może to być jedna książka, zaleca się stosowanie tylu numerów ISBN ile to konieczne.
Źródła do których warto zajrzeć:
https://www.bn.org.pl/dla-wydawcow/isbn/zasady-nadawania-isbn/
https://www.zycieuczelni.p.lodz.pl/znaczenie-isbn-dla-naukowcow
